Ο Σπ. Αρνής είναι τέως Αντιδήμαρχος και δημοτικός σύμβουλος Διονύσου
Στην έκτακτη Γενική Συνέλευση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) (17.12.2025) η πλειοψηφία των Δημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων (281 στους 418) υπερψήφισε το Νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, βάζοντας φαρδιά πλατιά την γαλάζια υπογραφή τους σε ένα Νομοσχέδιο θολό, και μη ολοκληρωμένο.
Ο Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης ψηφίστηκε χωρίς διευκρινίσεις σε καίρια θέματα όπως η αύξηση ή όχι της χρηματοδότησης των Δήμων, η αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων μιας και φαίνεται πως καταργούνται πρακτικά τα Τοπικά Συμβούλια, ο διαχωρισμός ρόλων μεταξύ ΟΤΑ και κράτους σε θεμελιώδεις αρχές και αρμοδιότητες που δίνουν άμεση λύση στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών και φυσικά, το αποκορύφωμα, δίνοντας λευκή επιταγή στην Κυβέρνηση μέσω του Νομοσχεδίου του ΥΠΕΣ να καταργήσει το δεύτερο γύρο των εκλογών στους ΟΤΑ. Ας δούμε λοιπόν με απλή, καθαρή και σοβαρή μετάφραση τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω για να γίνουν κατανοητά και από εκείνους που δεν ασχολούνται με την πολιτική ενεργά αλλά είναι οι πρώτοι που πληρώνουν το μάρμαρο όταν οι ΟΤΑ και το κεντρικό κράτος δεν παίρνουν τις σωστές αποφάσεις, δηλαδή οι πολίτες. Εμείς.
Πρώτον. Η παράταξη της πλειοψηφίας στην ΚΕΔΕ ζήτησε από τις παρατάξεις της μειοψηφίας να καταθέσουν τις απόψεις τους για τον νέο εκλογικό νόμο, ζητώντας ενότητα από όλους στα μεγάλα ζητήματα. Εκείνες το έκαναν, κατέθεσαν απόψεις και έθεσαν συγκεκριμένα ερωτήματα. Τελικά καμία από τις προτάσεις τους δεν έτυχε αποδοχής και σχεδόν καμία απάντηση δεν δόθηκε στα ερωτήματά τους από την πλειοψηφία. Η πλειοψηφία πέρασε την πρότασή της όπως είχε αρχικά γραφτεί. Και αφότου πέρασε, ΘΑ ανοίξει ξανά η διαβούλευση. Η ενότητα και η συμμετοχικότητα έμειναν στα λόγια, στην πράξη δεν έγινε τίποτα.
Δεύτερον. Σε όλη τη χώρα οι Δήμοι είναι σε οικονομική ασφυξία. Οι πόροι είναι ελάχιστοι, η ένταξη σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα (όπως ΕΣΠΑ, Πράσινο Ταμείο) προκηρύξεων και προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τα αρμόδια Υπουργεία περιορισμένη ή «προϊόν δημιουργικής λογιστικής» και τα προβλήματα αντί να μειώνονται, αυξάνονται λόγω της έλλειψης συντήρησης ή πρόληψης. Εδώ και τουλάχιστον 2 χρόνια οι περισσότεροι Δήμοι της χώρας οδηγούνται σε αύξηση Δημοτικών Τελών για να πάρουν από τους δημότες τα χρήματα που σε ένα σωστό κράτος, το ίδιο το κράτος θα τους παρείχε μέσω ΚΑΠ ή άλλων μορφών εισροών στα ταμεία. Το σχέδιο του νέου κώδικα δεν κάνει καμία αναφορά στη χρηματοδότηση των Δήμων. Δεν έμαθε κανείς αν θα αυξηθούν ή θα μειωθούν οι πόροι των Δήμων. Και η πλειοψηφία αυτό το απίστευτα σημαντικό ΑΝ το υπερψήφισε!
Τρίτον. Επιχειρείται να διαφημιστεί ως μεταρρύθμιση(!!!) η αλλαγή του εκλογικού νόμου στις αυτοδιοικητικές εκλογές με την κατάργηση του Β’ γύρου, αρχής γενομένης απ’το 2028. Δηλαδή αφαιρείται η δυνατότητα γόνιμων και ουσιαστικών συνεργασιών (σε προγραμματικό πλαίσιο πάντα) μεταξύ των παρατάξεων που θα κληθούν να συνυπάρχουν στα Δημοτικά Συμβούλια. Οι πολίτες καλούνται να δηλώσουν δεύτερη προτίμηση στο ίδιο ψηφοδέλτιο από την πρώτη Κυριακή, ώστε να αποφεύγεται η ανάγκη επαναληπτικής ψηφοφορίας την επόμενη Κυριακή. Κάποιος με πονηρό μυαλό θα μπορούσε να σκεφτεί ότι γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια χειραγώγησης της αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος, με προσχεδιασμένους φιλοκυβερνητικούς υποψήφιους. Η Αυτοδιοίκηση χρειάζεται εξωστρέφεια και όχι κομματική πειθαρχία σε στυλ της δεκαετίας του ’80. Πρέπει να επιδιώκει στη σύνθεση παραγωγικών και δημοκρατικών δυνάμεων και όχι να ικετεύει για προσταυρωμένα ψηφοδέλτια της λογικής «αν δε βγω εγώ να βγεις εσύ». Οι πολίτες έχουν ανάγκη ισχυρές Δημοτικές Αρχές απαγκιστρωμένες από προγαμιαία πολιτικά σύμφωνα εκλογικής νίκης. Το Plan A το ξέρεις. Τo Plan B (ποιον θα στηρίξεις αν δε βγεις εσύ, δηλαδή), με τι κριτήρια θα το συμπληρώσεις σε μια μέρα, χωρίς να έχει προηγηθεί προγραμματικός διάλογος;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι Δήμοι χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις και βοήθεια από την Κυβέρνηση, θα οδηγηθούν με μαθηματική ακρίβεια σε ακόμα πιο δυσμενείς θέσεις. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το σχέδιο “Καλλικράτης”, το σχέδιο “Κλεισθένης” και άλλες τόσες μικρότερες νομοθετικές παρεμβάσεις είχαν ως μεγάλο στόχο την καλυτέρευση της ζωής των Δήμων. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια το αποτέλεσμα δυστυχώς έρχεται να μας βάλει σε σκέψεις όσον αφορά το μετρήσιμο αποτέλεσμα μεταξύ της προόδου σε αντιπαραβολή με την αποτυχία στις υποδομές, στην καθημερινότητα, στην καθαριότητα, στην ασφάλεια κ.λπ.
Το κεντρικό κράτος με τους αρμόδιους φορείς, οφείλουν να αντιληφθούν τάχιστα ότι οι Δήμοι θα καταρρεύσουν με τόσες ευθύνες χωρίς τα κατάλληλα εργαλεία, χωρίς πόρους, χωρίς προσωπικό, δίχως κίνητρα.
Είναι καιρός ο κόσμος που θα ασχοληθεί με τα κοινά να πιέσει ώστε ο νέος κώδικας της Αυτοδιοίκησης να μην μετατραπεί σε οδηγό εργαλειοποίησης κομματικών φρονημάτων, αλλά να γίνει το έναυσμα για μια μεγάλη υπερτοπικού χαρακτήρα προσπάθεια διεκδικήσεων και μαχών των Δήμων για το καλό των πολιτών.
